در سال 2003، نشریه ژاپنی بسیار معتبری به نام Famitsu یک نظرسنجی بین خوانندگان خود برای انتخاب 100 بازی ویدئویی برتر Famicom برگزار کرد. در بین 10 بازی ویدئویی برتر، شش بازی در ژانر نقش آفرینی با موضوع قرون وسطی و یک بازی با سبک غربی معاصر (عنوان Mother) وجود داشت. بالاترین رتبه بازی با تم ژاپنی فئودالی شماره 13 با نام ژاپنیKunio Kun no Jidaigeki Dayo Zenin Shuugou و نام انگلیسی Downtown Special Kunio – Kun’s Historical Period Drama بود. هیچ توضیح دیگری وجود ندارد؛ میانگین بازیهای ویدئویی ژاپنی در ژانر نقش آفرینی کم و بیش بر اساس محیط و فرهنگ اروپای قرون وسطی است. عناوینی مانند Final Fantasy XVI، Tactics Orge: Reborn و Elden Ring، همه عناوینی هستند که از سبک فانتزی غربی به عنوان پایه خود استفاده میکنند. اما چرا چنین است؟ چرا ملتی که چنین تاریخ پرافتخاری دارد، وقتی صحبت از یکی از محبوبترین ژانرها در صنعت بازی ویدئویی میشود، تا حد زیادی آن را نادیده میگیرد؟
برای اینکه به پاسخ این سوال برسیم باید کمی به عقب برگردیم. در اصل، ژانر نقش آفرینی سنگینترین سبک داستانی در بازیهای ویدئویی است، تقریباً تمام نمونههای اولیه غربی آشکارا از بازیهای نقشآفرینی قلم و کاغذی مانند Dungeons & Dragons تأثیر میپذیرند. بازی D&D که بسیار تأثیرگذار بوده و توسط Gary Gygax ساخته شده است، خود تحت تأثیر J.R.R Tolkien و بسیاری دیگر از نویسندگان تخیلی فانتزی، علاوه بر نسخه قبلی خود Chainmail طراحی شده است. این داستان نویسان به نوبه خود از ادبیات، شعر، اپرا، فولکلور، اسطوره شناسی، و روایتهای تاریخی واقعی از سراسر اروپا که قدمت آن به هزارهها قبل میرسد، تأثیر گرفتهاند. داستان بازیهای ویدئویی در ژانر نقش آفرینی آمریکایی و اروپایی دارای یک تحول بسیار واضح و منطقی است که مستقیماً از یک میراث فرهنگی مشترک گرفته شده است.
استفاده از محیط فانتزی قرون وسطایی در عنوان جدید Final Fantasy XVI دو برابر خواهد بود که نشان میدهد چقدر این رویکرد در ژانر نقش آفرینی ژاپنی جا افتاده است.
با این حال، در حالی که ژاپن میراث فرهنگی و فولکلور متمایز خود را دارد، از جمله نمادشناسی محبوب مانند کاتانای ساموراییها، قلعههای چوبی دوره Sengoku، شیاطین Oni، ارواح Youkai و خیلی چیزهای دیگر که قدمت آنها به هزارهها برمیگردد، محبوبترین بازیهای نقش آفرینی ژاپنی اولیه همگی تم اروپایی متمایزی داشتند، و همانطور که قبلاً اشاره کردیم، این موضوع تا امروز بر این ژانر تأثیر گذاشته است.
سبک شوالیهها و اژدهایان همنام در Dragon Quest بر اساس فولکلور قرون وسطایی اروپا طراحی شده است. این مسئله در خصوص جادوگران و پالادینهای Final Fantasy نیز تکرار شده است. هر مورخ علاقه مندی به صنعت بازیهای ویدئویی میتواند به وضوح مثالهای متقابلی مانند Naze no Murasamejou در Famicom Disk System را ذکر کند، اما با این وجود، این عنوان نیز تحت الشعاع فیلم بسیار محبوبتر The Legend of Zelda در Famicom قرار گرفت که قهرمان اِلف مانند داستان و Hyrule اسکلتی آن به صورت غیر قابل انکاری بیشتر اروپایی هستند تا ژاپنی (به رغم سیاهچال Manji).
عنوان Dragon Quest محبوبترین و شاخصترین بازی نقش آفرینی در ژاپن بود، بنابراین عناوین بعدی تمایل به کپی کردن از آن داشتند. با این حال، فهرست نمونههای قبلی ژاپنی در مورد استفاده از طرحهای غربی گسترده است؛ Dungeon از Koei، World Parallel از Enix، Courageous Perseus از Cosmic Computer، Mugen no Shinzou از Xtalsoft، Hydlide از T&E Soft، سری Dragon Slayer از Falcom، به علاوه بسیاری دیگر، همگی تفسیرها و اقتباسهای ژاپنی از داستانها و مضامینی بودند که از اروپا سرچشمه میگرفتند.
با این حال، هنگام خواندن مصاحبههای توسعه دهندگان ژاپنی، آشکار است که هیچ کدام ادبیات فانتزی محبوب توسعه دهندگان غربی را مطالعه نمیکردند، و در حالی که تعداد کمی بازی D&D را میشناختند، اکثریت در واقع طرفداران Wizardry و Ultima در Apple II بودند. این دو بازی غربی، بیش از هر چیز، تأثیرگذاران مستقیم بر نسلی از توسعه دهندگان ژانر نقش آفرینی بودند و گفته میشود منابع فرهنگی اصلی بسیاری از توسعه دهندگان هستند. عناوین فانتزی دیگر، مانند Hydlide و Dungeon، تحت تأثیر The Black Onyx از Bullet Proof Software طراحی شدهاند که توسط شخصی هلندی به نام Henk Rogers توسعه داده شده است؛ که شاید بیشتر به عنوان مردی که Tetris را برای Nintendo کشف کرد، شناخته شده باشد. علیرغم اروپایی بودن طراح آن، این بازی با در نظر گرفتن بازار ژاپن توسعه یافته است و ثابت میکند که این معیار فوق العاده تاثیرگذار است.
هنگام مصاحبه با توسعه دهندگان پشت این بازیها، همه آنها به بازیهای رومیزی غربی و یا بازیهای رایانهای اشاره میکنند که از آنها لذت میبردند. به جای منابع غربی قبلی، مانند کتاب های Tolkien، یا داستانهای King Arthur. تقریباً به نظر میرسد که ورود ژاپن به فولکلور غربی از طریق بازیهای ویدئویی غربی بوده است.
سری Dragon Quest از Enix به یک پدیده فرهنگی در زادگاه خود ژاپن تبدیل شده و امروزه به شدت محبوب است.
فرهنگ غربی نیز توسط مردم ژاپن «باحال» تلقی میشود، به همان شکلی که، در دورهای در دهههای 70 و 80 میلادی، فیلمهای نینجایی در غرب محبوب بودند، و اخیراً، انیمه و مانگا به دلیل «باحالی» ذاتیشان به جریان اصلی فرهنگ غربی تبدیل شدهاند. در حالی که تعداد آنها به اندازه بازیهای ویدئویی نقش آفرینی با تم غربی در ژاپن نیست، عناوین توسعه یافته غربی مانند Last Ninja، Ghost of Tsushima، First Samurai و Trek to Yomi ثابت میکنند که الهام گیری میتواند در جهت مخالف نیز عمل کند.
منبع: TimeExtension
نظرات