نقد و بررسی فیلم BlacKkKlansman
اسپایک لی، کارگردان آمریکایی باتجربه‌ای که ساخت فیلم بسیار موفق و جذابی نظیر Old Boy را به همراه یک نامزدی اسکار در کارنامه دارد، در تازه‌ترین ساخته خود به موشکافی معضلات سیاه‌پوست‌ها و اذیت و آزارشان توسط سفید پوست‌های نژادپرست در دهه 1970 آمریکا می‌پردازد. روز قبل، فیلم خوش ساخت و بسیار تاثیرگذار Blindspotting را بررسی کردیم و دیدیم که چگونه این فیلم توانسته با تمرکز برروی نقطه خاصی از مسئله نژادپرستی علیه سیاه پوست‌ها، توجه قشر خاصی از طرفداران سینما را به خود جلب کند. اما BlacKkKlansman سعی می‌کند از نقطه نظرهای مختلفی به این مسئله بپردازد و نژادپرستی را در موقعیت‌های مختلفی مورد بررسی قرار می‌دهد. فیلم در همان لحظات ابتدایی‌اش اشاره‌ای دارد به الهامات داستانی‌اش از روی اتفاقات واقعی و آن را کثیف اما واقعی خطاب می‌کند. فیلم BlacKkKlansman همانند یک مستند سیاسی – اجتماعی روایت می‌شود و داستان بسیار گسترده‌ای را روایت می‌کند که چندین اتفاق و خط داستانی کوچک‌تر را هم در بر می‌گیرد. اسپایک لی که پیش از این هم در آثارش اشارات متعددی را در اعتراض به نژاد پرستی به میان آورده بود، حالا در ساخته جدیدش یعنی BlacKkKlansman، بیش از پیش روی این موضوع تمرکز می‌کند و به عنوان یک فیلم 14 دقیقه‌ای، حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. در ادامه مطلب با ما در بازی‌مگ همراه باشید تا به بررسی فیلم BlacKkKlansman به کارگردانی اسپایک لی بپردازیم.
سکانس‌های مربوط همکاری‌های ران با گروهی از همکاران پلیسش، یک سری از خنده‌دارترین لحظات فیلم را شامل می‌شوند که در سکانس‌های جدی فیلم، حکم یک زنگ تفریح طولانی را دارند.
فیلم BlacKkKlansman با یک پرولوگ عجیب اما مفهومی و پر دیالوگ کارش را آغاز می‌کند و از همان ابتدا نوید اثری خارج از چارچوب را می‌دهد که می‌خواهد با به تصویر کشیدن مستندات جذاب و فیلمنامه‌نویسی شدهاش، توجه علاقه‌مندان به آثار جنایی – سیاسی را به خود جلب می‌کند. البته شایان ذکر است که فیلم BlacKkKlansman با دست درازی‌هایش به ژانر کمدی و ارجاعات خنده دارش به این ژانر، از سوی تماشاچیانی که به آثار درام – خانوادگی علاقه بیشتری دارند هم مورد استقبال قرار گرفته و نظر اقشار بیشتری از مخاطبین سینما را به خود جلب کرده است. فیلم BlacKkKlansman با اینکه در دهه 1970 جریان دارد، مسئله نژاد پرستی را در برهه‌های زمانی متفاوت بررسی می‌کند. به طوری که در طول فیلم با ارجاعاتی به اتفاقات تاریخی مربوط به انجمن کو کلاکس کلان (فرقه‌ای نژادپرست و بسیار تندرو که با نژادهای دیگری که مخالفشان بودند، با خشونت بسیار زیادی برخورد می‌کردند و یکی از حرکات نمادینشان، به آتش کشیدن صلیب‌های بزرگ است و به سر کردن کلاه‌های قیفی‌شکل و نقاب و روپوشی سفید رنگ شهرت دارند) ذهن مخاطب را بیدار می‌کند. سپس در سکانس‌های پایانی فیلم که شامل قسمت‌هایی از راهپیمایی‌های نژاد پرستان امریکایی در سال 2017 و همچنین بخش‌هایی از سخنرانی دونالد ترامپ در برج ترامپ می‌شوند، با بست دادن این نژاد پرستی‌های زنجیره‌ای به اختلافات نژادی مردم امروزی می‌پردازد. ران استالورث (با بازی ستونی جان دیوید واشنگتن) کاراکتر اصلی فیلم است. جوانی سیاه پوست که برای درخواست استخدام به اداره پلیس می‌رود و موفق می‌شود طی یک مصاحبه سختگیرانه از سوی دو افسر پلیس سفید پوست، به استخدام اداره پلیس شهرشان در بیاید و به اولین پلیس سیاه پوست آن منطقه تبدیل شود. ران در ابتدا در بخش بانک اطلاعات اداره پلیس مشغول به کار است، اما بنا بر مشکلاتی که موجب نارضایتی ران شده‌اند، به بالا دستی‌هایش درخواست کار به عنوان یک مامور مخفی پلیس را می‌دهد و در عین ناباوری به عنوان یک پلیس تازه کار و به ویژه سیاه پوست، به یک مامور مخفی تبدیل می‌شود و ماموریتی مرتبط با انجمن دو کلاکس کلان و گروه پلنگ سیاه (گروهی معترض و متشکل از سیاه پوستان جوان و بی‌باکی که در مقابل تبعیض‌های نژادی‌ای که بر سیاه پوست‌ها اعمال می‌شوند، ایستاده‌اند و دست به اعتراض‌های دسته جمعی زده‌اند) را برعهده می‌گیرد.
تک تک بازیگران حاضر در فیلم عملکردی چشمگیر از خود بر جای گذاشته‌اند و قطعا یاشپر پاکونن هم یکی از بهترین‌های آنان است.
اسپایک لی در روایت داستان الهام گرفته از واقعیتش، موقعیت‌های داستانی ناآشنایی را ایجاد می‌کند که پیش از این نمونه‌اش را با چنین ظرافت و جزئیاتی، در کمتر اثری تماشا کرده‌ایم. از همین جهت فرصتش پیش آمده که بتواند از زوایای کاملا جدید و متفاوتی به مسئله نژادپرستی بپردازد و همچنین با پرداختن به ماجرای فرقه‌ای مثل دو کلاکس کلان، بر ارزش کار می‌افزاید. فیلم BlacKkKlansman رفته رفته به اثر بسیار ارزشمندی تبدیل می‌شود که سکانس‌های مختلفش، حکم برگ‌های مختلفی از یک پرونده مستند و بسیار محرمانه را دارند. سکانس‌‌هایی که با بازی استادانه اکثر بازیگرانشان همراه بوده‌اند و از باورپذیری قابل لمسی برخوردارند که تجربه بسیار جذابی را به ارمغان می‌آورد. فیلم BlacKkKlansman با جزئیات و ظرافت بسیار وسواس گونه‌ای خلق شده است و دیالوگ‌هایش حکم فکت‌های تاریخی بسیار ارزشمندی را دارند. چیزهایی که ثابت می‌کنند حتی کشور پیشرفته و کاملا صنعتی شده‌ای مثل امریکا هم گاهی در سیاه‌چاله‌های جهل و خرافات فرو می‌رود و مردمش بازیچه دست سیاستمداران جاه‌طلبی می‌شوند که برای دست یابی به اهدف شیطانی خود می‌خواهند با تقسیم کردن مردم به دو دسته متفاوت و مخالف یکدیگر، آن‌ها را به جان یکدیگر بیندازند. ران، به عنوان یک مامور مخفی، هویتی دو چهره‌ای برای خود درست می‌کند تا بتواند با استفاده از همکار سفید پوستش، به صورت حضوری با رفقای دو کلاکس کلانی‌اش ارتباط برقرار کند. جان دیوید واشینگتن در ایفای نقش کاراکتر اصلی ران استالورث، عملکرد بسیار درخشانی دارد و هنگام ادای دیالوگ‌هایش با دو لهجه متفاوت انگیسی و امریکایی – افریقایی، چنان بازی تحسین‌برانگیز و دو گانه‌ای را از خود به نمایش می‌گذارد که کاملا به قدرت بازیگری‌اش ایمان می‌آورید. فیلم BlacKkKlansman پر است از کاراکترهای مختلفی که از نظر داستانی جایگاه مهمی دارند و به لطف انتخاب مناسب و مطلوب بازیگران هر یک از این شخصیت‌های فرعی، شاهد شخصیت‌پردازی‌های پر بار و عمیق خیلی از آن‌ها هستیم. حتی در برخی از مواقع ممکن است طی یک حضور چند ثانیه‌ای، یک کاراکتر نه چندان مهم را تماشا کنیم که شاید در فیلمنامه جایگاه مهم و حائر اهمیتی نداشتته باشد و از نظر داستانی بسیارکم‌اهمیت جلوه کند، اما به لطف اجرای بسیار قوی و ستودنی بازیگر انتخاب شدهاش، جزو قسمت‌های به یاد ماندنی فیلم تلقی می‌شود و از اهمیت بسیاری برخوردار شده است.
نه تنها فقط رابطه شکل گرفته میان ران و پاتریس، بلکه تک تک روابط و شیمی‌های شکل گرفته بین کاراکترهای فیلم، حساب شده و عمیق کار شده‌اند و هیچ شخصیت یا رابطه پرداخت نشده‌ای در طول فیلم مشاهده نخواهید کرد.
فیلم BlacKkKlansman تا قبل از 40 دقیقه پایانی‌اش، مسئله‌هایش را طرح می‌کند و نتیجه‌گیری خیلی از اتفاق‌هایی را که در 100 دقیقه ابتدایی‌اش می‌افتند را به دقایق انتهایی آن موکول می‌کند. از همین جهت قسمت چهل دقیقه انتهایی فیلم از اهمیت بسیاری برخوردار است و حکم چینی بند زنی را دارد که آمده تا تکه‌های مختلف داستان روایت شده تا به این لحظه را به هم متصل کند و آن را به جمع بندی پایان فیلم برساند. فیلم در این قسمت نه دلیلی برای عجله دارد و نه حتی وقتش را تلف می‌کند. بلکه کاملا سنجیده و حساب شده به موضوعات مختلف می‌پردازد و علاوه بر پاسخ دادن به تمام سوال‌هایی که برایمان ایجاد کرده بود، چیزهای خیلی بیشتری را هم نشان‌مان می‌دهد که حتی تا آخرین لحظات تمام شدن فیلم هم انتظار تماشایشان را نخواهید داشت. از طرفی هم تک تک سکانس‌های فیلم BlacKkKlansman موسیقی متن‌های گوشنواز و احساسی ترنس بلنچرد را سر جای درستشان قرار داده‌اند و شاهد ترکیب‌های استثنایی بسیار جذابی از تصویر، صدا، عملکرد هنرپیشه‌ها و تم داستانی دهه 1970 هستیم که فقط در اثر ارزشمندی به نام BlacKkKlansman می‌توان آن را تجربه کرد. اگر از علاقه مندان به درام‌های هیجان انگیزی که تا حد زیادی با ژانر‌های سیاسی – جنایی – کمدی ترکیب شده‌اند، هستید؛ حتی یک لحظه هم در تماشای BlacKkKlansman شک نکنید و بدون ثانیه‌ای صبر و تامل برای تصمیم‌گیری، نسبت به تماشای آن اقدام کنید تا یکی از بهترین آثار سینمایی معترض به مسئله نژادپرستی علیه سیاه پوست‌ها را تجربه کرده باشید.
نظرات