بررسی بازی Hades

تقریباً دو سال پیش بود که بازی Hades به عنوان بخشی از جریانات پر سر و صدای فروشگاه EPIC به صورت دسترسی زودهنگام به بازار عرضه شد. استودیوی Supergiant Games با ساخته‌های قبلی خود به صورت کامل امتحان کیفیت را در نگاه مخاطبان با نمره‌ای درخشان پس داده بود و وقتی به صورت رسمی اعلام کردند که قصد دارند تا با استفاده از این مدل از عرضه و دریافت بازخوردهای بازیکنان، بهترین محصول خود را به بازار کنند، به طور کامل توجه ما را به خود جلب کردند. مطلبی که در ادامه می‌آید به بررسی نسخۀ نهایی بازی و صحت و سقم ادعای ساخت بهترین محصول ممکن توسط سازندگانش می‌پردازد.

اولین باری نیست که سازندگان یک بازی ویدئویی به سراغ خدایان یونان و شورش یکی از فرزندان آن‌ها رفته‌اند و از نظر فنی داستان Zagreus فرزند Hades که خدای دنیای مردگان است هم در نگاه اول به نظر نمی‌رسد که حرف تازه‌ای برای گفتن داشته باشد اما تلاش این قهرمان برای رسیدن به مادری که از وجود او خبر نداشته به همراه شخصیت‌های فرعی جذاب و چاشنی طنز خاصی که معمولاً در ساخته‌های قبلی استودیوی سازنده شاهد آن‌ها بوده‌ایم کمک کرده تا این ایدۀ روایی تکراری، رنگ و لعاب خاص خود را داشته باشد.

بخش اعظم موفقیت داستان بدون شک مدیون شخصیت‌های عجیب و غریبی است که Zagreus در طول مسیر با آن‌ها رو به رو می‌شود، از Theseus که توهمات قهرمانانه او را تبدیل به دلقکی مضحک کرده تا شخصیت‌هایی مثل آشیل و سیزیف که با روحیات خاص خود به قهرمان داستان در راه رسیدن به هدفش کمک می‌کنند تا Hypnos که بعد از هر تجربۀ مرگ در انتظار قهرمان داستان است تا مرگش را به او یادآوری کند و راوی داستانی که قبل از اینکه مخاطب و قهرمان داستان از ماجرایی با خبر شوند آن را لو می‌دهد، همه دست به دست هم داده‌اند تا با روایتی جذاب و هیجان‌انگیز طرف باشیم که نیاز چندباره به طی کردن مسیری تکراری برای پیدا کردن تمامی زیر و بم، نه تنها تجربۀ ناخوشایندی نباشد بلکه هر کشف جدیدی از آن، مخاطب را برای تکرار این چرخۀ بی‌پایان حریص‌تر می‌کند.

ساختار گیم‌پلی Hades یک اثر اکشن/روگ‌لایک کاملاً سنتی است که Zagreus برای فرار از قعر دنیای مردگان باید از چهار محیط کاملاً متفاوت این دنیا عبور کند که در پایان هر کدام از این چهار محیط یک مبارزۀ بزرگ با شخصیت‌های اساطیری شناخته شده در انتظار اوست. اتاق‌های مختلفی که دشمنان در آن‌ها منتظر بازیکنان هستند در هر دور به طور تصادفی تغییر می‌کنند و دشمنان و جوایزی که در هر اتاق در انتظارتان هستند هم به همین ترتیب تغییر می‌کنند. پیشروی واقعی در بازی وابسته به مرگ چندباره و تکرار چندین و چند بارۀ این چرخه است تا با استفاده از آیتم‌های به دست آمده قدرت‌های خود را افزایش دهید تا در دفعات بعدی تبدیل مبارز جان سخت‌تر و قدرتمندتری شوید.

در این راه خدایان دیگر به شکل تصادفی قدرت‌های مختلفی را در اختیار Zagreus قرار می‌دهند که هر کدام با افزایش توانایی‌های او یا ارائۀ قدرت‌های جدید، کمک می‌کنند تا بتواند مسیر طولانی‌تری را طی کند. شخصیت‌های فرعی دیگری که در گوشه و کنار دنیای بازی پراکنده شده‌اند هم در اثر افزایش میزان صمیمیت آن‌ها با قهرمان داستان، ویژگی‌ها و آیتم‌های متفاوتی را در اختیار او قرار می‌دهند که عامل کمک کنندۀ دیگری در این مسیر پر خطر به حساب می‌آیند. سلاح‌های در دسترس هم شاید از نظر تعداد کمتر از انگشتان دو دست باشند اما با توجه به کارایی متفاوت هر کدام و البته سطوح مختلف آپگرید آن‌ها که باعث تغییرات عملکردی و ظاهری آن‌ها می‌شود، باعث ‌شده تا عملاً ده‌ها استراتژی مختلف برای تقابل با ارتش هیولاهای جهنمی در اختیار بازیکن باشد که در ترکیب با قدرت‌های شخصی و قدرت‌های خدایان، گیم‌پلی سریع و جذابی را به وجود آورده‌اند.

در کنار تغییر تصادفی اتاق‌های مبارزه، اضافه شدن چند عامل به فرمول سنتی عناوین روگ‌لایک کمک کرده‌اند تا در کنار کلافگی‌هایی که مرگ‌های میلی‌متری ایجاد می‌کنند، حس سرگرم‌کنندگی بیشتری را در Hades نسبت به عناوین مشابه شاهد باشیم. اول اینکه باس‌های بازی بعد از هر عبور موفقیت‌آمیز تا پایان مسیر، حملات و توانایی‌های جدیدی پیدا می‌کنند و حتی تعدادی از آن‌ها جای خود را به شخصیت‌های جدیدی می‌دهند که باعث ‌شده تا تکرار چند بارۀ بازی که لازمۀ فهمیدن داستان است، رخوت‌انگیز نشود. از طرف دیگر امکان سخت‌تر کردن شرایط از طریق ایجاد تغییر در پیشفرض‌های توانایی‌های دشمنان و خود بازیکن وجود دارد که کمک می‌کند تا با وجود افزایش قابل توجه توانایی‌ها همیشه امکان ایجاد چالش‌های تازه‌تر حتی برای هزارمین دور تکراری وجود داشته باشد. به طور کلی عیب و نقص خاصی در گیم‌پلی بازی مشاهده نمی‌شود و سازندگان به بهترین شکل قواعد معمول ژانر خود را پیاده کرده‌اند و با اضافه کردن چند چاشنی ساده، ارزش تکرارپذیری را بالاتر هم برده است.       

یکی از عواملی که همیشه باعث شده تا ساخته‌های Supergiant Games در بین آثار مستقل درخشان‌تر از دیگران ظاهر شوند، سبک بصری این محصولات بوده و خوشبختانه Hades هم از این قاعده مستثنی نیست. هر چند که از این منظر به طور کلی کاملاً یادآور عناوین قبلی این استودیو است اما به دو علت این مسئله نکتۀ منفی به حساب نمی‌آید، اول اینکه به هر حال این سبک و سیاق بخشی از امضای هنری این استودیو به حساب می‌آید و مورد دوم اینکه از منظر طراحی محیط‌ها، دشمنان و افکت‌های بصری مورد استفاده به حدی متفاوت است که حس و کپی برابر اصل آثار قبلی را القا نکند. اگر در گذشته طراحی‌های این استودیو را دوست داشتید، اینجا هم همان حس خوشایند قدیمی در انتظار شماست و اگر هم با ساخته‌های قبلی این استودیو آشنایی ندارید، با طراحی بصری زیبا و چشم‌نوازی رو به رو خواهید شد.

موسیقی متن متأسفانه در حد و اندازۀ محصولات گذشتۀ استودیوی سازنده نیست ولی در مجموع در سطح قابل قبولی قرار دارد. این مشکل بیشتر از اینکه متوجه خود موسیقی متن Hades باشد، متأثر از کیفیت بالای ساخته‌های قبلی است که انتظارات ما را بالا برده است و دوست داشتیم با نواهای غیرمنتظره‌تری طرف باشیم. صداپیشگی و بازیگری، برخلاف موسیقی، نسبت به ساخته‌های قبلی پیشرفت قابل توجهی داشته و بخش اعظم آن مدیون ساختار روایی است چرا که برای اثرگذاری و برانگیختن حس همذات‌پنداری برای شخصیت‌هایی در ابعاد خدایان اساطیری، لازم بود تا شخصیت‌ها به گونه‌ای اجرا شوند که همۀ این موارد به خوبی در کنار هم قرار گیرند و تک تک نقاط عطف داستان برای مخاطب باورپذیر از آب در بیاید و خوشبختانه سازندگان توجه ویژه‌ای به این بخش حتی در رابطه با فرعی‌ترین شخصیت‌ها داشته‌اند.     

سازندگان Hades تلاشی برای اختراع مجدد چرخ نداشته‌اند و نه در ساختار گیم‌پلی و نه در نوع استفاده از این ساختار برای روایت داستانی حماسی و قهرمانانه، شاهد نوآوری بزرگی نیستیم اما برگ برندۀ اصلی این عنوان، افزودن ویژگی‌های کوچک به ژانر است که باعث شده تا برای افرادی که مرگ و میر بسیار و پیشروی‌های بعضاً میلی‌متری در این ژانر عامل خشم و نفرت آن‌ها از آثار مشابه بوده، به گزینه‌ای دسترسی داشته باشند که سیستم تنبیه و پاداش لذت‌بخش‌تری دارد. داستان اصلی و پیرنگ‌های جانبی آن که نیازمند صرف کردن وقت با شخصیت‌های رنگارنگ دنیای بازی است هم باعث شده تا در فاکتوری که معمولاً ساخته‌های roguelike در آن لنگ  می‌زنند هم با محصولی قابل توجه طرف باشیم. کلام آخر اینکه Hades واقعاً بهترین ساختۀ Supergiant Games تا به امروز است و به این سادگی نباید از کنار تجربۀ آن عبور کنید.

نسخۀ نقد و بررسی بازی Hades توسط ناشر در اختیار بازی‌مگ قرار گرفته است.