نقد و بررسی PORTAL 2

اما نتیجه کاملا برعکس  و بسیار فراتر از حد انتظار VALVE بود . پورتال به حدی محبوب شد که همه را در انتظار نسخه دوم خود قرار داد . پس از این موفقیت VALVE متوجه شد که پورتال پتانسیل بسیار خوبی برای اجرای ایده های ناب و عجیب تر دارد و هر قدر غیر متداول تر باشد بیشتر در نزد گیمر ها محبوب می شود . بنابراین ساخت پورتال 2 را با خیال آسوده و با قدرت بیشتری آغاز کرد و این بار , نسخه جدید  را نه در کنار چند عنوان دیگر بلکه به صورت یک بازی کامل و مستقل به عرضه عمومی گذاشت . اگر شما هم مثل من از عناوین اکشن محور و خشن روز که بازار را به سیطره خود دراورده اند و بازیکن در ان ها از ثانیه اول تا اخر , کاری جز گرفتن جان از جاندار انجام نمی دهد خسته شده اید , 2 PORTAL می تواند با فضاسازی و گیم پلی متفاوتش , نقش یک اب و هوای تازه را برایتان بازی کند.

داستان

داستان در پورتال 2 در دنباله نسخه پیشین خود , جریان دارد . شخصیت اصلی بازی یعنی CHELL که ظاهرا در پایان نسخه اول مرده بود , بار دیگر از خواب مصنوعی بیدار شده و باید ماجراهای جدیدی را آغاز کند .

در این میان او با یک Personality core به نام WETHLEY آشنا می شنود . Personality core ها در حقیقت ربات های یک چشم و کروی شکلی به اندازه یک توپ فوتبال هستند که هرکدامشان وظیفه نگهداری  بخشی از ساختمان APRETURE ( مجموعه علمی و آزمایشگاهی بسیار عظیمی که بازی در آن جریان دارد ) را به عهده دارند و هر کدام دارای شخصیت های متفاوتی هستند .WETHLEY  وظیفه اش نگهداری از اتاقک های بزرگ و جعبه ای شکلی است که سوژه های آزمایشگاهی مانند شل و سایرین در آن ها و به صورت جدا از یکدیگر نگهداری میشوند . اما او پس از این همه سال از زندگی یکنواخت خود خسته شده !! و در صدد فراری دادن شل از ساختمان APRETURE بر میاید تا شاید بتواند برای خودش نیز زندگی متفاوت و متنوع تری را آغاز کند . اما ناگهان اشتباه ترسناکی رخ داده که تمام نقشه های او را خراب می کند .  هوش مصنوعی فوق پیشرفته ای موسوم به GLADOS که بر تمام مجموعه APRETURE نظارت داشته و در پایان بازی اول  توسط  شل نابود شده بود , بار دیگر فعال شده و کار همیشگی خود یعنی قرار دادن شل و افرادی نظیر او در میان انبوهی از پازل ها و معما های مختلف را از سر می گیرد . شل نیز چاره ای جز اطاعت و عمل بر طبق خواسته های او ندارد و باید این معما ها و پازل ها را یک به یک حل کرده و پشت سر گذارد . ولی WETHLEY هنوز تسلیم نشده و با وجود اینکه نمی تواند مستقیما با شل در ارتباط باشد ( به دلیل ترس و واهمه ای که از گلادوس دارد ) در تلاش برای یافتن راهی است تا بتواند اهداف خود و شل را عملی سازد .

همان طور که می بینید , داستان در پورتال 2  شاید در برخی نقاط دارای وقایع غیر مترقبه و یا قابل پیش بینی باشد ولی چندان پیچیده نیست . در حقیقت آن چه که داستان پورتال 2 را جذاب نموده , نحوه روایت REAL-TIME  گونه و لذت بخش آن است که بازیکن را مجذوب خود می کند و به طور دقیق و کامل , علت هر اتفاقی که رخ می دهد و یا هر کاری که باید از جانب بازیکن صورت گیرد ( به جز حل کردن پازل هایی که گلادوس تدارک دیده است . ) را بیان می کند .

شخصیت پردازی

در تمام طول بازی تک نفره , تنها 3 شخصیت وجود دارد ; شل , گلادوس و WETHLEY .شل به طور کلی فاقد هرگونه شخصیت تعریف شده ای است . هرگز صحبت نمی کند و در طول بازی هیچ اطلاعاتی از پیشینه او بازگو نمی شود . به همین دلیل امکان برقراری ارتباط با او تقریبا غیرممکن است . در مقابل , WETHLEY از نظر شخصیتی بسیار کامل و با جزییات و تا حدی بامزه معرفی می شود . او شخصیتی پرحرف , عجول , کمی مضطرب و بسیار خجالتی دارد . آن قدر خجالتی که شاید باورش برایتان دشوار باشد . برای مثال در یکی از مراحل ابتدایی بازی , او خودش را از ریل هایی که با کمک ان ها در داخل ساختمان APRETURE  حرکت می کند , جدا ساخته و به زمین می اندازد و از شل می خواهد که او را در جایگاه مخصوصی بر روی یک دیوار قرار دهد تا بتواند یک در مخفی را باز کند . زمانی که بازیکن , این کار را انجام می دهد WETHLEY از او می خواهد که رویش را برگرداند و برای یک ثانیه به او نگاه نکند زیرا در این صورت WETHLEY  خجالت کشیده و تمرکزش را از دست می دهد و نمی تواند با آرامش خاطر و بدون استرس در را بگشاید !! WETHLEY همچنین از پرنده ها نیز وحشت زیادی دارد و هنگام روبه رو شدن با ان ها , شدیدا از خودش واکنش نشان می دهد .

WHEATLEY

گلادوس نیز شخصیتی فراموش نشدنی دارد . اگرچه او در حقیقت  نقش منفی بازی به حساب می آید ولی با طعنه ها و سخنان ترسناکش , بازیکن را عاشق خود می کند . او تمام تمرکزش را بر قرار دادن شل در اتاق های پازل گونه قرار داده است . همچنین در تکاپو زیادی است تا شل را متقاعد کند که او بیرون از مجموعه APRETURE  , هیچ دوست و خانواده ای ندارد و در واقع اصلا کسی او را دوست ندارد !!

گرافیک و طراحی محیط

گرافیک فنی پورتال 2 نسبت به نسخه قبل , به جز افزوده شدن اندکی افکت Motion Blur ,  پیشرفت بسیار بسیار قلیلی داشته . طوری که شاید اصلا متوجه آن هم نشوید . اما در مقابل , گرافیک هنری بازی بسیار مورد توجه سازندگان بوده . محیط ساختمان APRETURE  بسیار باور پذیرتر از گذشته  شده است . مدت زیادی از حوادث پورتال 1 که منجر به نابودی تقریبی گلادوس شده بود , گذشته و در طول  این مدت , ظاهر ساختمان APRETURE دستخوش تغییرات زیادی شده . بخش های زیادی از آن تخریب شده اند  و پوشش گیاهی نیز به درون ان رسوخ کرده که ساختمان APRETURE را به یک مقبره بدل ساخته است .

در برخی مراحل ( که البته شمارشان هم اندک نیست ) شما مستقیما نظاره گر  تعمیر بخش های تخریب شده APRETURE توسط گلادوس خواهید بود که تماشایشان خالی از لطف نیست . قطعاتی که زمانی دیوار خوانده می شدند و اکنون مانند یک جسد بر زمین افتاده اند و یا تکه ها و خرت و پرت های بی مصرفی که قسمتی از راهرو ها را به اشغال خود در آورده اند , همه و همه به زیبایی و سرعت توسط بازوهای مکانیکی که از گوشه و کنار اتاق ها سر بر می آورند , در کمتر از یک دقیقه ناپدید شده و یا مجددا به جایگاه اصلی خود متصل می شوند .

طراحی سلاح PORTAL GUN نیز اکنون با ظرافت بیشتری صورت گرفته . PORTAL GUN نیز به مانند ساختمان APRETURE که در طول این سال ها متروکه و خالی از هر جنبنده ای بوده , مدت زیادی است که بلا استفاده در میان خرابه های گوشه و کنار APRETURE افتاده و در نتیجه بر اثر گذر زمان , ظاهری کهنه تر به خود گرفته است .

PORTAL GUN ای که دیگر جلا و درخشش گذشته را ندارد

سایر  اجزای محیط , کیفیت سابق را دارند و بدون هیچ دخل و تغییری , از پورتال 1 به نسخه جدید منتقل شده اند . اما در طراحی برخی آیتم های محیط , اندکی کم کاری به چشم می خورد . برای مثال جلوه ی مایعاتی نظیر ژل ها و یا  آب که در مراحل بالاتر مورد استفاده قرار می گیرند , مصنوعی به نظر می رسد .

کسانی که پورتال 1 را تجربه کرده اند  حتما می دانند که در مراحل پایانی آن , کار بازیکن به  قسمت های مخفی  ساختمان APRETURE می رسید که هیچ کس اجازه و توانایی تردد در آن ها ( مگر با کمک PORTAL GUN ) را نداشت  و بازیکن  می بایست از میان انواع و اقسام موانع عبور می کرد تا به هدف خود برسد .  در پورتال 2 , توجه بسیار بیشتری نسبت به محیط هایی این چنینی صورت گرفته به طوری که از نیمه های بازی , خود را درون آن ها میابید . با این تفاوت که دیگر این محیط ها , مخفی محسوب نشده و به پاس اینکه چندین مایل در عمق زمین قرار گرفته اند !!! عملا غیر قابل دسترس می باشند و گذر بازیکن بد اقبال نیز صرفا به دلیل وقایع داستانی , به آن جا می رسد . زمانی که به دور نمای بی پایان این لوکیشن ها می نگرید , مبهوت عظمت و گستردگی آن ها می شوید و مدام از خود سوالاتی نظیر :" چه کسی و به چه قیمتی , چنین مجتمع عظیم و بی پایانی را ساخته است ؟ " می پرسید .

بخش کوچکی از اعماق سرد و ترسناک  APRETURE

گیم پلی

محور و هسته اصلی پورتال بر گیم پلی آن بنا شده . معماهای گوناگونی با ویژگی ها و شرایط مختلف در بازی گنجانده شده اند . برخی از آن ها ساده هستند و پس از چند دقیقه , به نحوه حل کردن آن ها پی می برید . برخی , متوسط هستند و برای حل کردنشان به وقت بیشتری نیاز خواهید داشت چرا که باید چندین روش گوناگون که به ذهنتان رسیده است را امتحان کنید و احتمالا چند باری طعم تلخ مرگ را بچشید . معما های سطح دشوار نیز از قانون معما های متوسط تبعیت می کنند . با این تفاوت که برای حل کردنشان می بایست , تمام گوشه ها و زوایا و نقاط کور لوکیشنی که در آن حضور دارید را نیز با دقت زیاد مشاهده و بررسی کنید . این روش مخصوصا در اعماق و مکان های مخروبه ی ساختمان APRETURE ( که پیشتر در موردشان توضیح داده شد ) می تواند بسیار مفید واقع شود .

ممکن است در برخی مواقع  با یک پازل یا معمای خاص که در قالب یک محیط بسیار بزرگ طراحی شده است , روبه رو شوید و پیش خود فکر کنید که احتمالا آن معما سخت ترین و غیر متداول ترین معما در کل بازی است . اما وقتی بازی را به پیش می برید , متوجه حدس نادرست خود شده و آن زمان است که ضرب المثل معروف " دست بالای دست , بسیار است . " در ذهنتان خودنمایی می کند !!!

اساس کار PORTAL GUN , دیگر بر کسی پوشیده نیست . با استفاده از این وسیله فوق پیشرفته ( کلمه ' سلاح ' برای چنین چیزی مناسب نیست . ) می توانید تنها در چند ثانیه , مسافت های بسیار طولانی را پیموده و به مکان های غیر قابل دسترس وارد شوید .

در پورتال 2 , آیتم ها و پدیده های گوناگونی به چشم می خورند . دیگر خبری از گلوله های انرژی که هنگام برخورد با دیوار به سوی دیگری منحرف می شدند و همواره خطر برخوردشان , بازیکن را تحدید می کرد  نیست و به جای آن ها از لیزر های قرمز رنگی استفاده شده است که عینا کار گلوله های انرژی را انجام می دهند و باید با دادن یک جهت و راستای خاص به آن ها , به سمت صفحات مخصوصی هدایتشان کنید تا انرژی لازم برای باز شدن یک در فراهم شود و بتوانید به مرحله بعدی بروید .

قطعات مکعب شکل پورتال 1 را که با قرار دادنشان بر روی یک دکمه بزرگ  می توانستید برخی درها را باز کنید  , به یاد دارید ؟ اکنون به نسخه جدید پورتال , 1 نوع دیگر نیز از این مکعب ها افزوده شده است که در حقیقت ابزار اصلی شما برای ایجاد انحراف در مسیر لیزر ها محسوب می شوند . هر 6 وجه این مکعب ها از عدسی های مخصوصی درست شده است . این گونه می توانید با قرار دادن آن ها در مسیر لیزرها , به سمت دیگری هدایتشان کنید .

مکعب های ساخته شده از عدسی برای هدایت مسیر لیزر ها

دومین آیتم جدیدی که به این عنوان راه یافته , یک پل نوری آبی رنگ است که با استفاده از آن و همین طور ایجاد پورتال ها در مکان های صحیح , امکان دسترسی به نقاطی را میابید که تنها با ایجاد کردن پورتال میسر نیست . از این پل ها همچنین می توانید به عنوان سپر دفاعی در مقابل حملات SENTARY GUN ها استفاده کنید .

سومین آیتمی که در بازی به چشم می خورد , ژل ها هستند . به طور کلی 2 نوع ژل در بازی وجود دارد . یکی از آن ها آبی و دیگری نارنجی رنگ است . ژل آبی رنگ , خاصیتی مانند صندلی های انباشته شده از ابر دارد !! و هنگام پریدن بر روی آن چند متری به هوا پرتاب می شوید . ژل نارنجی رنگ , بسیار سرنده است و با قرار گرفتن بر روی آن , حرکتتان چندین برابر سریع تر می شود . از این ژل می توانید برای عبور از برخی مسیر ها و تله های مرگبار استفاده کنید .

آخرین آیتمی که به بازی افزوده شده , نوعی تونل است که با قرار گرفتن در مجرای آن می توانید در داخل لوکیشن ها جابه جا شوید . نحوه عملکرد این تونل , تا حد زیادی شبیه به پل های نوری ذکر شده است . با این تفاوت که این تونل ها قادر به حفظ جان شما در برابر گلوله های بی پایان SENTARY GUN ها نیستند .

نمایی از یک تونل نوری

فیزیک

بدون شک سازندگان یک بازی فکری چون پورتال , برای طراحی معما های منحصر به فرد , به چیزی بیشتر از PORTAL GUN و سایر آیتم های مذکور نیاز دارند . برخورداری از یک " فیزیک ناب و دقیق " می تواند آخرین نیاز ضروری آن ها در این راه باشد . مسلما اطاعت از قوانین فیزیک , در پورتال 2 بیشتر از نسخه پیشین به چشم می خورد . چرا که بازی جدید علاوه بر معماهای بیشتر و متنوع تر , از قابلیت های بیشتری نیز بهره می جوید . برای مثال ; می توانید ژل آبی رنگ را در نظر بگیرید . تنها کافی است که از 2 ارتفاع متفاوت بر روی آن پریده تا خودتان متوجه اختلاف میزان "پرش بازتابیده " تان از سطح آن بشوید . و یا در برخی مراحل , شما به منظور رسیدن به یک مکان خاص می بایست پورتال های آبی و نارنجی را در نقاط دقیقی از دیوار و یا سقف آن لوکیشن قرار داده تا با رساندن انرژی جنبشی خود به حد و اندازه انرژی گرانش , بتوانید سرعت کافی برای رسیدن به هدف خود را به دست آورید . علاوه بر این مثال ها , موارد بی شمار دیگری نیز هستند که استفاده ناصحیح و بی دقت از آن ها میتواند به شکست یا حتی مرگ شما بی انجامد .

موزیک و صداگذاری

سازندگان برای این بازی , موسیقی چندانی تدارک ندیده اند . به جز تعدادی سکانس تنش زا , سایر مراحل فاقد هرگونه موزیک هستند . البته حقیقت این است که این عنوان نیازی به ترک های پرتعداد و متنوع موسیقی ندارد . چرا که هدف اصلی VALVE از ساخت این بازی , مجاب کردن بازیکن به استفاده از قوه تفکرش است . بازیکن نیز طبیعتا برای عملی ساختن چنین هدفی  نیاز مبرم به ارامش و تمرکز حواس دارد ; امری که در صورت وجود انواع مختلف موزیک امکان پذیر نیست .

اما در عوض گویندگی و صداگذاری بازی متحیر کننده است . WETHLEY به رغم اینکه فاقد دست و پا و اجزا صورت می باشد و فقط از یک قطعه فلز کروی شکل به انزمام یک عدد چشم آبی رنگ تشکیل شده است , به دلیل برخورداری از گویندگی بسیار با روح و حرفه ای , ابعاد مختلف شخصیتش را به طور کامل برای بازیکن تداعی می کند .

گویندگی سرد و بی روح و همین طور پلید گلادوس نیز کاملا با شخصیت او هم خوانی دارد و به ابزاری برای توجیه اعمال غیر انسانی و مطلق گرایانه او تبدیل شده است . SENTARY GUN ها نیز با عمل به تنها وظیفه خود ( یعنی شلیک به شل ) و همین طور صدا گذاری لطیف و مظلوم خود , پارادوکس بسیار جالب توجهی را دارند .

سایر افکت های اصوات موجود در محیط ها ( مانند صدای شلیک پورتال ها , حرکت آسانسورها , شتاب گیری های بازیکن هنگام استفاده از انرژی گرانش , برخورد گلوله های SENTARY GUN ها به شیشه و ....) قابل قبول و خوب از کار درآمده اند و ایرادی به آن ها وارد نیست .

نتیجه گیری

در پایان باید بگویم که شرکت VALVE قطعا موفق شده تا نقاط ضعف 1 PORTAL را تصحیح و نقاط قوت آن را نیز , قوی تر و گسترده تر کند . این بازی بدون تردید نامزد بهترین عنوان معمایی و پازل  سال خواهد بود . داستانی قوی , گیم پلی چالش برانگیز , معماهایی که خبر از ذکاوت و ذوق بالای طراحانشان می دهند , شخصیت های به یاد ماندنی و صدا گذاری بینهایت حرفه ای و با احساس و مطابق با نقش و نحوه عملکرد شخصیت ها , از جمله عواملی هستند که این افتخار و پیروزی را برای 2 PORTAL و سازندگانش به ارمغان خواهند آورد .

با این حال متاسفانه طیف بازیکنانی که مشتاق تجربه عناوینی این گونه هستند چندان گسترده نیست و بسیاری از این افراد همچنان شوترهای خشن با مضامین و داستان های یکنواخت و کلیشه ای را ترجیح می دهند . شاید اگر VALVE اندکی درون مایه خشونت آمیز هم به این بازی زیبا می افزود شمار عاشقان و وفادارن به خود و بازی های خاصش را نیز چند برابر می کرد .