گویا موج جدید در سینمای هالیوود در حال وقوع است. سالی را بهخاطر نمیآورم که همانند سال 2020، اکثر فیلمهای مهم و مطرحش بر محوریت قهرمانهای زن بوده است. نمیدانم که این رویکرد مؤلفها و فیلمسازان را تحت تأثیر جنبشهای سیاسی و اجتماعی اخیر آمریکا بدانم یا نه اما موقعیتی به وجود آمده است که بازیگران زنی که به طور معمول در نقشهای مکمل ظاهر میشدند، میدان رقابت را از مردان ربودهاند و با ایفا در نقشهای اصلی، خصلتهای زنانهشان را با معیارهای درونی یک قهرمان و ضد قهرمان درمیآمیزند و پرسوناژی متفاوت به مخاطب نشان میدهند. فیلم من خیلی مراقبت میکنم (I Care a lot) مصداق تبعیت از موج جدید مطرح شده است. ضد قهرمانی مونث که در دل آمریکای معاصر تبدیل به یک هیولا میشود. با بازی مگ همراه باشید.
غریزه انتقامجویی، قدرتطلبی، جاهطلبی و عقدهای نشئتگرفته از تبعیض جنسیتی، ویژگیهایی است که شخصیتهای مؤنث فیلمهای مطرح سال 2020 دارند. فیلم I Care a lot پیرامون زنی خبیث، کمالگرا و فریبکار که به همراه دوست صمیمیاش خودشان را بهعنوان مراقب قانونی آدمهای سالخورده جا میزنند و با همان حکم قانون به تمام اموال این افراد دستبرد میزنند. پیش از شروع هسته اصلی قصه و وقوع بحران، مؤلف بهخوبی یک ضدقهرمان کاریزماتیک را به نمایش میگذارد. شخصیت مارلا ترکیبی از جنبههای خبیثانه پرستار راچد در دیوانهای از قفس پرید (One Flew Over the Cuckoo's Nest) و قدرتطلبی و ژستهای مردانه کری آندروود از سریال خانه پوشالی (House of Cards) است. گرایش جنسی ضدقهرمان به همجنسگرایی هم میتوان به حساب همان تحت تاثیر جنبشهای اجتماعی اخیر آمریکا گذاشت. کش و قوس داستان با شناخت هویت غریب پیرزن جدیدالورود به آسایشگاه و پسر خلافکارش (با بازی پیتر دینکلیج) که حاضر است دست به هرکاری برای فراری دادن مادرش بزند، به نقطه قابل تامل برای دنبال کردن ادامه قضیه تبدیل میشود. فیلم از آن به بعد تقابل دو شخصیت شر است. زیرا در I Care a lot جایی برای آدمهای خوب نیست (شاید تنها آدم خوب همان مرد میانسالی باشد که مارلا گریسون را به سزای اعمالش میرساند). آنها ابتدا از طریق قانون با هم زورآزمایی میکنند و سپس قانون زیرپا گذاشته میشود و تقابل جنس گنگستری و اننقامجویانه به خود میگیرد.
هدف ضدقهرمان دوباره از همان گزاره پایمالشدن حقوق زن در سالهای اخیر آشکار میشود. ضدقهرمان میتازد و به حق میگوید که به عنوان زن میخواهد میلیونر شود. دنیایی بسازد که مردها در آن کمترین حضور در عرصههای مهم را داشته باشد. هدفی که پیشتر در آن فصل کذایی سریال House of Cards از ذهن و فکر کری آندروود دیده بودیم. فیلم با اینکه یک ضدقهرمان با اهداف خبیثانه و کمی شعاری برخوردار است اما در روند قصه جذابیت خلق میکند و کاملا بر اتفاقها شناور است. بخش اصلی این موفقیت را باید مدیون نقش آفرینی عالی رزموند پایک (Resmound Pike) دانست. او یک بار دیگر ثابت میکند که توانایی ذاتی در ایفای نقش زنهای خبیث، بدکاره و غیرقابل پیشبینی دارد. به قطع پرسوناژ مارلا با پرسوناژ امی دان. در فیلم تحسین برانگیز دختر گمشده (Gone Girl) مقایسه میشود ولی هرچیزی که از او در فیلم I Care A Lot میبینیم، وحشتناکتر از آن دختر ترسیم شده در فیلم فینچر است.
فیلم I Care a Lot خود را در زیرشاخه کمدی سیاه معرفی میکند، درحالیکه بهسختی ردپایی از کمدی، چه برسد به تلخ و گزنده بودن آن، در اثر میتوان پیدا کرد. تصمیمهای شرورانه مارلا، سکانس آغازین که آقای فلداستورم قصد ورود به آسایشگاه سالمندان را دارد و یک قاضی که چشم بسته تمام حرفهای مارلا را به عنوان سند قطعی بر اجرای اعمالش قلمداد میکند و تصویری کاریکاتوری از قانون در ایالت متحده آمریکا را به نمایش میگذارد، هرگز نمیتوان با اتکا به چنین شیطنتهای مؤلف فیلم را کمدی سیاه دانست. فیلم I Care a lot یک درام مهیج است که دو شخصیت شرور قصه برای رسیدن به اهدافشان به جان هم میافتند. جی بلکسون (J Blakeson)، کارگردان و نویسنده اثر سعی میکند که فیلمش را یک کمدی سیاه یا هجوآمیز معرفی کند اما سرانجام داستانی را ارائه میدهد که لحنی پرخاشگرانه، موذیانه و ناسازگار دارد و تسلیم مفهوم اخلاقی فیلم میشود و وانمود میکند که ضد معیارهای ژانر عمل کرده است. گمراهی در انتخاب و دستهبندی آثار در ژانرها موردی عجیبی در میان فیلمسازان تازهکار نیست. همین مورد را هم در فیلم رقیب زن جوان نویدد هنده (Promising Young Woman) دیده میشود که مؤلف آن اثر هم فیلمش را یک کمدی سیاه تلقی میکند، درحالیکه فضای نئو و هدف قهرمان و موقعیتش هرگز به سمت کمدی نمیرود. اگر مبنا بر چند شوخی و خلق فضای کمیک باشد که میتوان فیلم تحسینبرانگیز جواهرات تراش نخورده (Uncut Gems) را یک کمدی سیاه تلقی کرد، درحالیکه برادران سفدی (Safidie Brothers) یک درام جنایی قوی تنها با حضور یک بازیگر کمدی باسابقه به مخاطب عرضه میکنند.
فیلم I Care a lot نمایشگر یک زن با هدف دستیابی به رؤیای آمریکایی است. رؤیایی که بهتدریج او را یک هیولا میسازد. نبرد مرد شر و زن شر که در نهایت زن شر با آن چیزی که میخواهد دست پیدا میکند ولی پایانی روبه انتظار است که قویتر و معقولتر از پایانی است که در فیلم کاملاً Me Too شکلِ Promising Young Women دیده بودم. یک پایانی که شبیه همان لحظات نهایی فیلم تحسینبرانگیز Uncut Gems است. رزموند پایک خلق شده که نقش زنهای خبیث و شیطانی را بازی کند. چیزی که او در این فیلم میبینیم ترسناکتر از پرسوناژ کاریزماتیک او در فیلم Gone Girl است.
نظرات